محفوظات انتزاعی
صد هزاران فصل داند از علوم / می نداند فضل خود را آن ظلوم
قیمت هر کاله می دانی که چیست / قیمت خود را ندانی احمقیست
بسیاری از افراد در طول زندگی خود خیلی چیزها می خوانند و می دانند و در ذهن خود انباشته می کنند اما اندکی از خود، آگاهی ندارند و خود را نمی شناسند. و سر منشاء گرفتاری ها و مشکلات از اینجا شروع می شود یعنی عدم شناخت خود.
آدمی تا زمانی که نسبت به خود، درک و دریافتی نداشته باشد نمی تواند یک زندگی درست و بسامان داشته باشد .هر کس ابتدا باید شناختی از خود داشته باشد تا بتواند در مرحله ی بعد نسبت به موجودات دیگر و محیط پیرامون خود رابطه ی درستی برقرار کند.
شاید اگر بخواهیم درباره ی مهمترین موضوعی که در تمامی آیین ها و اندیشه ها و مکاتب وجود دارد سخن بگویم همین گزاره است « خود را بشناس ». اگر این خودشناسی حاصل شود آنگاه خداشناسی، جهان شناسی، جامعه شناسی و … اتفاق می افتد.
اما بیشتر افراد به اشتباه ذهن خود را پر از مفاهیم و محفوظات انتزاعی می کنند بدون آنکه این محفوظات کمترین سودی در زندگی شان ایفا کند. همچنین این نقد بر نظام آموزشی ما هم وارد است که ذهن دانش آموزان را باید با مطالبی عجین کند که بر خود شناسی اش بیفزاید و برای مقاصد و پله های زندگی مفید فایده باشد،چون بهترین زمان عمرشان را در بر میگیرد و باید به اموزش بهترین مطالب بپردازند تا مغز را از مطالب مفید پر کنند.
چقدر از نوجوانان و جوانان ما از وجود خود آگاهی دارند. چقدر توانمندیهای خود را می شناسند؟ چقدر مهارت گفتگو دارند ؟ چقدر مهارت کنترل خشم خود را دارند؟ چقدر مهارت دوست داشتن و ابراز آن بطرز صحیح را دارند؟چه قدر احترام به دیگری، به بزرگتر و به محیط پیرامون را می دانند؟ چه قدر آموزش دیده اند تا آموخته های خود را تبدیل به رفتار کنند ؟چون تبدیل اموزه به رفتار،خود راهی طولانیست که بدون اموزش میسر نیست.
از سوی دیگر چه قدر از آنها فصل های مختلف کتابهای گوناگون درسی را به ذهن می سپارند اما چند سال بعد حتی اندکی از آن محفوظات در ذهن شان نیست.
همه ی اینها نشان دهنده ی ایراد در شیوه ی فرهنگی، تربیتی و آموزشی ما است و آن اینکه جایگاه و منزلت و توانمندی خود را نمی شناسیم و تا زمانیکه خود را نشناسیم تغییر و پیشرفت میسر نمی شود. چرا که شناخت اجزای دیگر جهان فرع بر شناخت خود است. دین اسلام بهترین آموزه ها را دارد، که باید این آموزه ها بطور صحیح نهادینه شود.
